Tết Nguyên tiêu là Tết gì?

Tết Nguyên tiêu mang ý nghĩa vô cùng thiêng liêng của người dân Việt. Vào ngày này, các gia đình sẽ cùng nhau đi chùa, bày mâm cỗ cúng để tỏ lòng thành kính với Phật và tổ tiên, đồng thời, cầu mong may mắn, phước lành.

{tocify} $title = {Mục lục bài viết}

Tết Nguyên tiêu là gì? 

Tết Nguyên tiêu hay Rằm tháng Giêng một ngày lễ quan trọng theo quan niệm của người dân Việt. 

Tết Nguyên tiêu cũng gọi là Nguyên Tịch, Nguyên Dạ, còn gọi là Tết Thượng Nguyên. Nguyên tiêu nghĩa là đêm trăng đầy nhất của tháng đầu tiên trong năm, tức Rằm tháng Giêng. Đêm trăng sáng khởi đầu của một năm mới với hương khí tinh nguyên của tiết trời ấm lành, tràn đầy sức sống mùa Xuân. 

Rằm tháng Giêng diễn ra từ giữa đêm 14 (đêm trước trăng rằm) đến hết ngày 15 (đêm trăng rằm) của tháng Giêng Âm lịch.

Tham khảo: Những điều kiêng kỵ trong ngày vía Thần Tài

Sự tích ngày Tết Nguyên tiêu

Nhiều tài liệu nhắc đến Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ thời Tây Hán, Trung Quốc. Tên gọi Nguyên Tiêu còn gắn liền với sự tích nàng cung nữ hiếu thảo Nguyên Tiêu và đại thần Đông Phương Sóc thời Tây Hán.

Tương truyền Hán Vũ Đế có một sủng thần tên là Đông Phương Sóc, tính tình lương thiện, khôi hài. Mùa đông năm nọ, tuyết rơi liền mấy hôm, Đông Phương Sóc đến ngự hoa viên, chợt phát hiện có một cung nữ nước mắt đầm đìa đang định nhảy xuống giếng tự vẫn. Đông Phương Sóc vội chạy đến ngăn lại, hỏi rõ sự tình. Thì ra, cô cung nữ tên là Nguyên Tiêu, từ khi vào cung đến nay cô chưa được gặp mặt người thân, mỗi năm khi Xuân đến lại càng nhớ nhà, cảm thấy mình không báo hiếu được cho song thân nên tìm đến cái chết. Đông Phương Sóc cảm động, liền hứa rằng nhất định sẽ tìm cách để cô đoàn tụ với gia đình.

Ông tung tin thành Trường An sẽ bị Hỏa thần thiêu rụi khiến nhiều người dân lo sợ. Sau đó đưa ra hiến kế với nhà vua rằng vào ngày Rằm tháng Giêng này vua cùng người nhà nên lánh nạn ngoài cung, trong ngày đó sẽ cho sẽ cho người treo đèn lồng đầy sân giả cảnh lửa cháy để lừa Hỏa thần. 

Hán Vũ Đế đã đồng ý với kế sách này của Đông Phương Sóc và thế là từ đó vào ngày Rằm tháng Giêng hằng năm cả nước đều treo đèn lồng và các cung nữ đều có thể gặp mặt người thân của mình. Ngày lễ này đã được lưu truyền, lan rộng qua nhiều thế kỷ và ảnh hưởng đến Việt Nam. Tuy nhiên tại Việt Nam Tết Nguyên tiêu đã có sự biến tấu và khác biệt so với Trung Quốc.

Tết Nguyên tiêu 2024 vào thứ mấy? 

Năm nay, Tết Nguyên tiêu rơi vào ngày thứ Bảy, 24/2/2024 (Dương lịch).

Ý nghĩa ngày Tết Nguyên tiêu 

Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới. Trong đó, "Nguyên" mang hàm ý thứ nhất, "Tiêu" nghĩa là đêm. Ngoài ra, Tết Nguyên tiêu còn được gọi là Tết Thượng Nguyên, nhằm phân biệt với 2 dịp rằm lớn khác là Tết Trung Nguyên (Rằm tháng Bảy), Tết Hạ Nguyên (Rằm tháng Mười). 

Dịp Rằm tháng Giêng cũng là một dịp lễ quan trọng đối với Phật giáo, nổi tiếng với câu nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" hay "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng". 

Vào ngày này, các gia đình sẽ cùng nhau đi chùa, bày mâm cỗ cúng để tỏ lòng thành kính với Phật và tổ tiên của mình, đồng thời, cầu mong may mắn, phước lành.

Tết Nguyên tiêu ở Việt Nam khác Tết Nguyên tiêu ở Trung Quốc thế nào? 

Tết Nguyên tiêu tuy được du nhập vào Việt Nam từ Trung Quốc, nhưng cũng có sự biến hóa phù hợp với phong tục tập quán truyền thống của nước ta. 

Đối với người Hoa, đây là một lễ hội hoa đăng, họ sẽ thả đèn lồng cầu nguyện cho năm mới bình an. Trong khi đó, ở Việt Nam, vào dịp này, các Phật tử khắp nơi sẽ đi chùa lễ Phật nhằm cầu mong gia đạo bình an. 

Các chùa cũng thường tổ chức Đàn Dược sư, tụng kinh Dược sư trong suốt tháng Giêng. Đồng thời, chùa kêu gọi các Phật tử cùng tụng niệm mong muốn phước báo an lành đến mọi người, mọi nhà.

Những việc nên làm vào ngày Tết Nguyên tiêu

Ngày 14 hoặc 15 của Tết Nguyên tiêu, Rằm tháng Giêng, người dân thường sẽ lên chùa lễ Phật để sám hối cho gia đình, bản thân, cầu mong bình an, gia tăng phúc thọ.

Khi đi lễ chùa ngày Rằm tháng Giêng, mọi người chỉ nên sắm lễ chay, ăn mặc nghiêm trang, kín đáo và thành tâm cầu khấn. 

Trước khi cúng Rằm tháng Giêng, các gia đình cần lau chùi, dọn dẹp bàn thờ gia tiên sạch sẽ. Nên thắp một nén nhang khấn xin thần linh, tổ tiên về việc lau dọn. Tuyệt đối không xê dịch bát hương trong quá trình lau dọn bàn thờ. Các vật phẩm cúng được bày biện gọn gàng, đúng thứ tự, tránh đổ vỡ. 

Chuẩn bị hoa tươi và mâm cúng gia tiên một cách chu đáo để thực hiện nghi lễ cúng Rằm tháng Giêng. Đặc biệt, khi thắp hương cần phải ăn mặc chỉnh tề, đứng đắn. Tuyệt đối không được mặc quần đùi, áo cộc hay ăn mặc luộm thuộm... 

Nên làm việc thiện trong ngày Tết Nguyên tiêu để tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Khi đó, sẽ cảm thấy cuộc sống nhẹ nhàng và ý nghĩa hơn. 

Vào ngày Rằm tháng Giêng, người ta thường phóng sinh cá chép, cá cảnh, chim ri… Nên chọn những nơi vắng vẻ, không có người săn bắt để đảm bảo những con vật này có thể sinh sống khi được phóng sinh.

Tìm kiếm khác tết nguyên tiêu (15.1 âl) còn gọi là tết gì tết nguyên tiêu tổ chức vào ngày nào? tết nguyên tiêu, người hoa Tết Nguyên tiêu có ý nghĩa gì Tết Hàn thực là Tết gì Các hoạt động Tết Nguyên tiêu Tết Nguyên Tiêu có được nghỉ không Thượng nguyên là gì